• WIELKIE SSAKI EPOKI LODOWCOWEJ

  Warszawa, Al. Na Skarpie 27

  Ekspozycja poświęcona jest wielkim ssakom, które żyły na terenach Polski w czwartorzędzie, podczas plejstocenu nazywanego często epoką lodowcową. W ciągu około 2,5 mln lat, czyli w dość krótkim czasie, jak na geologiczną skalę, doszło do kilku gwałtownych, następujących po sobie ochłodzeń i ociepleń klimatu o globalnym zasięgu. Wpłynęły one zarówno na rozwój świata roślin i zwierząt, jak również na kształtowanie się rzeźby terenu oraz linii brzegowej mórz. Podczas ochłodzeń na obszarach górskich tworzyły się lodowce, a w wyższych szerokościach geograficznych powstawały lądolody, które powoli rozprzestrzeniały się daleko na południe. Wraz ze zmianami klimatu odbywały się wędrówki zwierząt i migracje roślinności. W osadach plejstocenu zachowało się wiele szczątków roślin i zwierząt, a wśród nich liczne kości dużych ssaków, które pozwalają zrekonstruować te dramatyczne zmiany środowiska przyrodniczego. Zmiany, na co chcemy szczególnie zwrócić uwagę, wydarzyły się wielokrotnie i doszło do nich w sposób samoistny – bez jakiegokolwiek wpływu człowieka!Na wystawie prezentowane są szczątki ssaków, pochodzące z różnych stanowisk Polski (także z Mazowsza!), zarówno z okresów lodowcowych, jak i międzylodowcowych. Wśród reprezentantów fauny zimnolubnej, typowej dla okresów zlodowaceń, zobaczyć można m.in. fragmenty szkieletów mamuta (Mammuthus primigenius), nosorożca włochatego (Coelodonta antiquitatis), prażubra (Bison priscus) i renifera (Rangifer tarandus). Uzupełnieniem wystawy jest eksponowana w drugim gmachu muzeum czaszka jelenia olbrzymiego (Megaloceros giganteus).Zwierzęta ciepłolubne, typowe dla okresów międzylodowcowych – cieplejszych niż czasy współczesne, są na wystawie reprezentowane przez: szczątki słonia leśnego, jednego z największych na świecie słoniowatych (Palaeoloxodon antiquus), którego szkielet został wydobyty podczas prac ziemnych przy ul. Leszno w Warszawie (Historia znalezienia warszawskiego słonia leśnego we wspomnieniach dr. Gwidona Jakubowskiego); czaszkę nosorożca leśnego (Dicerorhinus kirchbergensis), wydobytą z koryta Wisły w rejonie Siekierek (jedną z 4 zachowanych na świecie!); oraz czaszkę i kości tura (Bos primigenius), gatunku, który dotrwał do czasów historycznych, a ostatni osobnik padł w Puszczy Jaktorowskiej w roku 1627.Obok dominujących na wystawie szczątków kostnych ssaków, które przyciągają uwagę widza swym ogromem i doskonałym niekiedy stanem zachowania, odnaleźć można podstawowe informacje dotyczące rozprzestrzenienia i ewolucji świata przyrody w epoce lodowcowej.W 2013 roku ekspozycja została wzbogacona o elementy szkieletów ssaków epoki lodowcowej z kolekcji Działu Paleozoologii Muzeum Ziemi. W części wystawy poświęconej zwierzętom ciepłolubnym zobaczyć możemy szczątki kostne słonia leśnego, natomiast wśród zwierząt zimnolubnych m.in. kości mamuta włochatego, niedźwiedzia jaskiniowego, piżmowoła, koni i przedstawicieli Bovidae oraz zęby nosorożca, lwa jaskiniowego i hieny jaskiniowej.

• Z PRZESZŁOŚCI GEOLOGICZNEJ ZIEMI

  Warszawa, Al. Na Skarpie 27

  Pasjonująca podróż w czasie możliwa jest dzięki niestrudzonemu wysiłkowi wielu pokoleń badaczy oraz rozwojowi nauk geologicznych w ostatnich dekadach poprzedniego i obecnego stulecia. Nowoczesne metody badań rozmaitych typów skał, będących świadectwem minionych zjawisk i procesów, pozwalają coraz dokładniej poznać budowę i historię geologiczną różnych regionów Ziemi. Wiedza o tych regionach umożliwia odtworzenie, niczym z puzzli, intrygującego obrazu naszej planety w poszczególnych okresach geologicznych.Obraz ten, zgodny z aktualnym stanem wiedzy, przedstawiono na mapach paleogeograficznych, ekranach cyfrowych i planszach z rekonstrukcjami organizmów, które żyły w odległej przeszłości. Dzięki nim możliwa jest obserwacja i analiza zmian, jakie zachodziły w rozmieszczeniu lądów i oceanów, w rozwoju roślin i zwierząt oraz fascynująca wędrówka przez minione bezpowrotnie światy. Historię życia na Ziemi odtworzono dzięki szczątkom i śladom organizmów, które uległy fosylizacji, czyli procesom fizycznego i chemicznego przeobrażania w skałach. Wyjaśniono procesy prowadzące do powstania różnych typów skamieniałości i zilustrowano je odpowiednimi eksponatami. Spośród prezentowanych na wystawie śladów życia najstarszymi są struktury biosedymentacyjne powstałe, około 2,4 miliarda lat temu, w wyniku procesów życiowych sinic. Inne, udostępnione zwiedzającym skamieniałości, obrazują ewolucję organizmów, prowadzącą do powstania dzisiejszych form roślin i zwierząt. Na szczególną uwagę zasługują muszle mięczaków, o wyjątkowym stanie zachowania, pochodzące z niedostępnego dziś stanowiska czarnych iłów środkowej jury w Łukowie.Skamieniałości odgrywają ważną rolę w określaniu środowiska powstania skał osadowych oraz w odtwarzaniu warunków, panujących w przeszłości geologicznej na lądach i w morzach różnych regionów świata. Jednym z ciekawszych geologicznie obszarów w Europie są Góry Świętokrzyskie. Skomplikowaną budowę i długą historię geologiczną tego regionu przedstawiono na mapie, przekroju oraz fotografiach odkrywek geologicznych wzbogaconych komentarzem, pozwalającym zrozumieć procesy geologiczne udokumentowane w warstwach skał.Walorem ekspozycji jest interesująca narracja; oryginalne, dostępne poza gablotami skały i skamieniałości oraz efektowna oprawa plastyczna. Wystawa powstała z myślą o szerokim kręgu odbiorców i w odpowiedzi na duże zainteresowanie utrwalonymi śladami dawnych istnień, zjawisk i procesów geologicznych, składających się na historię naszej planety. Adresowana jest ona zarówno do osób pasjonujących się zagadnieniami przyrodniczymi, jak i do tych, które dopiero zaczynają przeżywać fascynację bogactwem i urokami minionego świata. Wystawa ta wychodzi także naprzeciw dzisiejszym potrzebom edukacyjnym dzieci i młodzieży szkolnej.

• PROCESY KSZTAŁTUJĄCE OBLICZE ZIEMI

  Warszawa, Al. Na Skarpie 27

  Główna sala budynku wystaw stałych poświęcona jest geologii dynamicznej i przedstawia najważniejsze zjawiska i procesy kształtujące oblicze Ziemi. Celem ekspozycji jest wyjaśnienie przebiegu procesów zachodzących pod wpływem zewnętrznych czynników geologicznych takich jak: wietrzenie, erozja, powierzchniowe ruchy masowe, sedymentacja oraz procesów wywołanych przez wewnętrzne czynniki geologiczne zachodzące w skorupie ziemskiej lub we wnętrzu Ziemi. W syntetycznym zarysie przedstawione są skutki takich procesów jak: diastrofizm, wulkanizm, plutonizm, metamorfizm. Wystawa ilustrowana jest specjalnie dobranym zestawem okazów o dużych walorach dydaktycznych i ekspozycyjnych.

• ZIEMIA W UKŁADZIE SŁONECZNYM

  Warszawa, Al. Na Skarpie 27

  Wystawy stałe otwiera ekspozycja ZIEMIA W UKŁADZIE SŁONECZNYM pokazująca miejsce i osobliwości naszej planety na tle innych ciał wchodzących w skład Układu Słonecznego. Kosmiczny aspekt wystawy prezentują dwa stanowiska: duży, barwny baner przedstawiający poszczególne elementy naszego układu planetarnego i dział poświęcony astroblemom, czyli kraterom uderzeniowym (impaktowym), a więc wyjątkowym strukturom geologicznym, powstałym podczas zderzenia Ziemi z meteorytami, kometami lub planetoidami. Problematykę „ziemską” charakteryzują plansze i okazy pogrupowane w tematy dotyczące atmosfery, biosfery, hydrosfery i litosfery, bogato ilustrowane zdjęciami wykonanymi z przestrzeni (głównie przez satelity), co również podkreśla kosmiczny wymiar zjawisk zachodzących na naszej planecie.

aktualne wydarzenia

Brak wyników...