Mapowanie: Otwarty Jazdów, czyli czułe laboratorium miasta
Otwarty Jazdów w Warszawie to wyjątkowa przestrzeń dająca dom 29 organizacjom i grupom nieformalnym. Przypominamy o nim w momencie, gdy Partnerstwo Jazdów powraca do rozmów z władzami miasta dot. rewitalizacji zabytkowej przestrzeni. Mądry, czuły remont w duchu zrównoważonego rozwoju to szansa na dopisanie kolejnego rozdziału do fascynującej historii urokliwych domków fińskich.
Z osiedlem Jazdów żegnano się już wiele razy. Na szczęście nie były to pożegnania ostateczne. Domki miały być rozbierane, część mieszkańców była zmuszona do wyprowadzki. Dziś, po 77 latach od jego powstania, można mówić o niezwykłej koalicji mieszkańców i organizacji. To mieszkańcy zaprosili je do siebie. Inicjatywy rodziły się tu podobnie spontanicznie jak samo założenie mieszkalne.
Domki pojawiły się wraz z końcem II Wojny Światowej. Jako dar narodu fińskiego służyły za mieszkania pracownikom Biura Odbudowy Stolicy. BOS powołano w 1945 roku. Początkowo miało zajmować się zabezpieczaniem i inwentaryzacją ocalałych reliktów miasta, by później zmienić się w instytucję zorientowaną przede wszystkim na gruntowną rewitalizację i rekonstrukcję miejskiej tkanki.
Kochasz Warszawę? Oddaj na nią głos w konkursie European Best Destinations
Postawione z prefabrykatów urokliwe chatki mogły stać się niedostępnym skansenem lub wręcz zniknąć z powierzchni miasta, ustępując miejsca deweloperom. Stało się jednak inaczej, gdyż powstała trzecia droga. Bezprecedensowa przestrzeń w samym centrum miasta zmieniła się w siedzibę wielu inicjatyw, stowarzyszeń i fundacji, tworząc społeczność otwartą na udział mieszkańców i mieszkanek Warszawy i nie tylko.
Sama często korzystałam z dobrodziejstw Jazdowa zarówno jako organizatorka, jak i uczestniczka. Zrobiłam tam parę eventów, w tym ostatnio wystawę Cottagecore w Rotacyjnym Domu Kultury. Działanie była wyrazem pewnej tęsknoty za wiejskim, może wyidealizowanym życiem, którego namiastkę daje Otwarty Jazdów. Chętnie wracam tam na spacery, na Festiwal Myśli Abstrakcyjnej, pokazy filmowe w Solatorium, gdzie można dodatkowo doświetlić się w zimie słonecznymi zajęciami jogi. W słonecznym domku odbywają się w tym tygodniu wydarzenia związane z pierwszą edycją Biennale Nieużytków. 4 grupy badawcze wyłonione na zasadzie open calla wypracowywały i poszerzały definicję nieużytku pod okiem tutorów. Dwie z nich – Maćka Łepkowskiego i Michała Mioduszewskiego – efekty swoich badań zaprezentują właśnie na Jazdowie. 17 grudnia doświadczymy tam dźwiękowej i wizualnej interpretacji przestrzeni (pozornie) opuszczonych, wykluczonych i niepotrzebnych. Dla wielu to nie pierwszy moment zetknięcia się z przestrzenią na Jazdowie.
Cały program Biennale Nieużytków znajdziecie tutaj
Jazdów wciąż zachwyca otwartością i elastycznością umożliwiającą realizację zdarzeń artystycznych. Pamiętam początki, gdy prezentowaliśmy i przenosiliśmy tam działalność Domku Herbacianego. Wiele lat temu, taki i teraz odnajduję tam przyjazną współpracującą i wspierającą społeczność.
Michał Mioduszewski
Najnowsza wystawa w RDK jeszcze tylko do 16 grudnia
Współczesny Jazdów to wielofunkcyjna przestrzeń wymiany doświadczeń. Działa tu m.in. Ambasada Muzyki Tradycyjnej, w której można spróbować swoich sił w oberkach i mazurkach, prowadzona przez architektów z Politechniki Warszawskiej, Otwarta Pracownia Jazdów, gdzie odbywają się koncerty i otwarte próby muzyczne, czy wreszcie Sołectwo, czyli siedziba Partnerstwa Otwarty Jazdów. Powstała w 2015 roku inicjatywa prowadzi dialog na rzecz rozwoju osiedla z urzędnikami m.st. Warszawy.
Sprawdźcie się w tradycyjnych tańcach 16 grudnia
Doświetlamy się w Solatorium jeszcze do 17 grudnia
Naszą misją jest łączenie różnych grup, aby wspólnie rozwijać przestrzeń publiczną, tworzyć ofertę społeczną i kulturalną dostępną dla każdego, sprawdzać w praktyce alternatywne modele finansowania i wymiany bezpieniężnej, wspólnie uprawiać ogrody i po prostu dobrze spędzać czas wolny.
CZYTAMY NA STRONIE OTWARTEGO JAZDOWA
Dzięki wspólnemu działaniu Jazdów stał się wyjątkową enklawą, miejscem rozwoju i wspólnoty docenianym również za granicą. W 2021 roku Partnerstwo otrzymało wyróżnienie Komisji Europejskiej za wyjątkowe zaangażowanie w ochronę i rozwój wspólnego europejskiego dziedzictwa w konkursie European Heritage Awards.
Wojtek Matejko, sekretarz Partnerstwa Otwarty Jazdów
Za sprawą społeczników oraz pozostałych w domkach mieszkańców, Osiedle nie tylko przetrwało, ale też rozwinęło się w unikatowy na skalę światową sposób. Dziś Otwarty Jazdów to największe oddolne centrum kultury w Polsce, funkcjonujące od lat w ramach Partnerstwa Otwarty Jazdów.
To miejsce, w którym kultura jest żywa, funkcjonuje nierozerwalnie od sąsiedztwa, tematyki społecznej i aktualnych wyzwań cywilizacyjnych.
Wojtek Matejko
Przestrzenie domków były i są udostępniane setkom inicjatyw oddolnych, studenckich, artystycznych, lokalnych i interwencyjnych. W 2019 roku, ostatnim przed pandemią, zorganizowaliśmy ok. 4 tysiące takich wydarzeń, podczas których Otwarty Jazdów odwiedziło prawie 70 tys. gości.
Sprawdźcie, kto w gra w Otwartej Pracowni już 16 grudnia
Na Jazdowie działa m.in. Kolektyw Autonomicznej Przestrzeni Edukacyjnej. APE to oddolnie zrzeszona grupa edukatorów i edukatorek szukająca alternatywnych metod zdobywania wiedzy.
Według ostatnich podsumowań APE działa 6 lat, przeprowadziło ponad 150 zajęć a przez ich domek na ul. Jazdów 4a/5 przetoczyło się już paręset osób. Statystyki rosną. W ramach działalności grupy można było w tym roku spotkać się z ornitologiem, poznać herstorie zielarek i fitoterapii czy obejrzeć legendarne Szatańskie Tango Beli Tarra.
Kolektyw Autonomicznej Przestrzeni Edukacyjnej (APE)
Nasze wartości skupiają się na niezależnej, oddolnej idei dzielenia się wiedzą lub zajawą. W APE można uczyć się, uczyć innych, poszerzać swoje zainteresowania, organizować i uczestniczyć w warsztatach oraz wydarzeniach kulturalnych.
APE
Niezależność i działania oddolne cechują też osiedle Jazdów. Trudno o drugie tego typu miejsce w czasach dzikiej gentryfikacji. Jest bliskie naszym wartościom. Dlatego wspieramy i jesteśmy częścią wspólnoty. Energia społeczności jazdowskiej chcąca działać na rzecz różnorodnych, niekomercyjnych inicjatyw rozgrzewa nasze serduszka!
Na Jazdowie znajdziecie również zajęcia edukacyjne skierowane do najmłodszych. Organizuje je m.in. Fundacja Odjazdów, która prężnie działa współpracując ze szkołami i przedszkolami.
Sprawdź program świąteczny na Jazdowie 16 grudnia
Monika Kochan, Fundacja Odjazdów
Dla mnie Jazdów jest wyjątkową przestrzenią, taką, dla której warto w ogóle być w Warszawie. W zasadzie to dzięki niej to miasto zatrzymało mnie na dłużej. Dlatego, że pozwala tworzyć, działać w duchu wolności i współpracy. Realizować swój mały projekt, który rozwija się organicznie.
Monika Kochan
Monika wcześniej była nauczycielką w lokalnej szkole. Pracowała tam na zastępstwo w świetlicy z dziećmi w wieku 7-10 lat. Po wygaśnięciu kontraktu rodzice chcieli, żeby kontynuowała swoją pracę i jednocześnie relację z dziećmi. Jedni z nich, państwo Janczarscy, pomogli zorganizować do tego celu przestrzeń w jednym z jazdowskich domków.
Te same zajecia zaczęłam prowadzić potem dla młodszego rodzeństwa moich podopiecznych, potem dla znajomych i sąsiadów. Tak oto przez 7 lat rozrastała się tkanka odjazdowa – takiej alternatywnej, ciepłej, twórczej i blisko natury przestrzeni dla dzieci, gdzie dorosły jest przyjacielem i przewodnikiem. Teraz prowadzimy zajęcia dla dzieci każdej klasy w przedziale 1-4. Staliśmy się łącznikiem między domkami a szkołą, a od 3 lat także przedszkolem.
Wzruszam się, gdy o tym myślę, bo stworzyliśmy społeczność. Nie mieliśmy odgórnego planu, tylko otwartość i pasję do działania.
Monika Kochan
Zapraszamy na wydarzenie Świąteczny Jazdów – będzie rodzinnie, twórczo, odjazdowo i po Jazdowsku. Więcej szczegółów znajdziecie wkrótce na Facebooku Fundacji Odjazdów.
Chcecie być na bieżąca z działaniami Otwartego Jazdowa? Koniecznie śledźcie ich media społecznościowe
