Odkrycia Empiku 2023: Literatura. Kto powalczy o wyróżnienie?
Już 13 lutego poznamy twórców, którzy zaskarbili sobie serca Polaków jako Bestsellery Empiku. Szczególną grupę stanowią nominacje w kategorii Odkrycia Empiku 2023, gdyż tu głosy należą do grona jurorów. Na kogo postawili w dziedzinie literatury?
Betonowy schron, zakopany pod łąką czy spacer do anteny na wysokim wzgórzu? Spotkanie z lisicą w lesie czy kawa z przyjaciółką po latach? A może przykurzone migawki sprzed dekad, czające się w lokalnych archiwach? Jeśli miałabym szukać punktów wspólnych, książkowe Odkrycia Empiku 2023 stawiają na pasjonujące, nieoczywiste narracje. Grono jurorskie dopisuje tu jeszcze jedną cechę: w minionym roku odważnie wytyczali nowe artystyczne szlaki i wnieśli do kultury powiew świeżości. Kim zatem są osoby, które powalczą o to wyróżnienie?
Gala Bestsellerów Empiku już niebawem. Kto jeszcze został nominowany?
Grzegorz Bogdał: Idzie tu wielki chłopak
Bardzo cieszy mnie nominacja autora do Odkryć Empiku. Swój debiut literacki zaliczył w 2017 roku tomem Floryda). Od tamtej pory nie miał jednak zbyt wielu okazji, by przypominać o sobie czytelnikom. Chłopak wydaje się książką dobrze przemyślaną i przeżytą. Bogdał wpisał się w moje poszukiwania historii, opartych na nowoczesnym myśleniu o męskości, czyli szukających przestrzeni na emocje, eksplorujących frustrację, samotność oraz niemoc.
Co mówi jury: Zbiór opowiadań, które z całą mocą pokazują talent autora do tworzenia światów pełnych napięć, dramatyzmu i poczucia humoru zaszytego gdzieś między słowami. (Marcin Maćkiewicz)
Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Czarne.
Odkrycia Empiku 2023. Maria Halber: Strużki
Debiut prozatorski poetki Marii Halber to z kolei opowieść o relacjach młodych kobiet. Pobrzmiewają tu echa tetralogii Eleny Ferrante. W przyjaźni bohaterek odbijają się bowiem różnice klasowe, wzajemna zazdrość i rozmaite tęsknoty za innym życiem. Autorka bada, jak wpływa na nas platoniczne partnerstwo. W procesie opowiadania tej historii nie traci intymności, charakterystycznej dla jej poezji.
Co mówi jury: Krótka, ale intensywna opowieść o każdej z nas – o okresie dojrzewania, o trudnej sztuce budowania swojej tożsamości, odwadze (lub jej braku) bycia sobą, balansowaniu między tym, co ważne dla nas i dla innych. O tym, jak przygniata nas ciężar oczekiwań i wyobrażeń na temat tego, jak powinno wyglądać życie i co jesteśmy komu winni. Historia przyjaźni dwóch dziewczyn, trudnych wyborów i ich nieuniknionych konsekwencji. (Joanna Marczuk)
Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Cyranka.
Łukasz Krukowski: Mam przeczucie
Choć dużo młodszy od Bogdała, Łukasz Krukowski również nie jest debiutantem. Publikując Mam przeczucie w Cyrance, pokazał się szerszemu gronu odbiorców, zarażając ich sympatią do gatunku weird fiction. Razem z głównym bohaterem ruszamy w straceńczy dystopijny trip, by oddalić się od miasta łudząco przypominającego Warszawę, a niezbędne zakupy opłacimy kryptowalutami.
Co mówi jury: Wejście prozy z gatunku weird fiction do szerszego obiegu wydawniczego. Powieść, która wybija odbiorców z czytelniczych przyzwyczajeń. Bawiąca się formą i narracją, bezpretensjonalnie sięgająca do tradycji science-fiction i jednocześnie pełna absurdalnego komizmu. Rzecz obsesyjna, szalona, wciągająca i idąca wbrew wszystkiemu, co dotąd znał polski mainstream. (Ishbel Szatrawska)
Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Cyranka.
Lebda, Halber i Bogdał znaleźli się też w naszej topce książkowej za rok 2023
Odkrycia Empiku 2023. Małgorzata Lebda: Łakome
Książka Małgorzaty Lebdy oczarowała mnie na tyle, że zrobiłam dla niej specjalnego mema. Choć przy okazji Łakomych wiele mówi się o języku (i słusznie!), w powieści zachwyca też jej lekka konstrukcja. Nie czuję tu przypadkowości, lecz precyzyjną pracę po stronie autorki. W opowieści o chorobie, stracie i procesach, zachodzących w naturze, znalazła się bowiem przestrzeń na głębokie niespieszne oddychanie.
Co mówi jury: Prozatorski debiut uznanej poetki, kunsztowna i zmysłowa opowieść o doświadczeniu śmierci. Dziewczyna wraca do górskiej wioski, by pomóc dziadkowi w opiece nad umierającą babcią. Jej rodzice już nie żyją, giną zwierzęta zwożone do pobliskiej rzeźni, ale dokoła i w środku wszystko żyje, pulsuje, pracuje. Jak można się spodziewać po poetce, każde słowo jest tu na swoim miejscu, a każde zdanie mieni się od znaczeń. (Grzegorz Piątek)
Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa ZNAK.
Agnieszka Pajączkowska: Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii
Agnieszka Pajączkowska jest częścią zwrotu polskiej literatury w stronę ludowości. Choć niektórzy z przekąsem przypisują trendowi miano chłopomanii 2.0, inni cieszą się, że mamy lokalną odpowiedź na tendencję zerkania w stronę własnych korzeni, widoczną na całym świecie. Autorka Nieprzezroczystych sięga po medium fotografii, by opowiedzieć o tym, jak w minionym stuleci traktowano zwykłych ludzi a w konsekwencji także dotyczące ich źródła historyczne.
Co mówi jury: Zdjęcia wykonane na przestrzeni XX wieku, najczęściej amatorskie, zawieruszone w archiwach, prowincjonalnych muzeach i na domowych strychach, stały się punktem wyjścia do wciągającej opowieści o dziejach polskiej wsi, biografiach zwykłych ludzi i społecznej roli fotografii. Po tej książce każdy inaczej spojrzy na własne rodzinne albumy. (Grzegorz Piątek)
Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Czarne.
