Opinie

Incognito, czyli sprawdzamy jak maskują się artyści

Björk, mat. promocyjne

Kolektywny umysł członków redakcji Going. MORE

Maseczka stała się ostatnio prawdopodobnie jednym z najczęściej wyszukiwanych haseł w Internecie. Z różnymi printami, reprodukcjami dzieł malarskich albo hasłami, są one obecnie integralnym elementem naszego codziennego outfitu. A jak maskują się artyści i artystki? Sprawdzamy, jak trend zakrywania twarzy realizują takie gwiazdy, jak m.in. Björk, Boris Brejcha czy Zomby.

Halloween – prawdziwe święto przebierańców – już za pasem. To gratka dla wszelkich miłośników oryginalnych strojów i… masek oczywiście. Gwiazdy nie potrzebują amerykańskiej tradycji, by pozwolić sobie na niecodzienny strój. Wybraliśmy dla Was 6 przykładów twórczego wykorzystania maski w budowaniu scenicznego wizerunku.

Björk

Björk zawsze była prekursorką – zarówno jeśli chodzi o muzykę, jak i szeroko rozumianą sztukę wizualną. Potwierdzeniem tego może być chociażby specjalna wystawa Björk Digital, którą mogliśmy oglądać w Poznaniu w ramach 11. edycji Art&Fashion Forum.

Od jakiegoś już czasu multidyscyplinarna artystka wykorzystuje w swojej oprawie wizualnej maski. Organiczne, kolorowe, pełne wysmakowanych detali, często wykonane w technice 3D, niczym przeskalowane brożki oplatają twarz islandzkiej diwy. Niektóre z nich przypominają multikolorowe owady lub ogrody botaniczne rodem z sci-fi, inne przetworzone XVI-wieczne kryzy, jeszcze inne nawiązują do waginalnych kształtów lub powtarzają fakturę schowanych pod skórą mięśni, tak jak wydrukowana dzięki drukarce 3D Rottlace mask, będąca wynikiem współpracy z Neri Oxman, amerykańsko-izraelską projektantką. Maska miała nawiązywać do procesu rekonwalescencji, samouzdrawiania.

Neri Oxman to nie jedyna osoba, stojąca za wyjątkowym image Björk. Wśród jej współpracowników znalazł się również James Merry, brytyjski artysta specjalizujący się w sztuce hafciarskiej. Merry współpracował z piosenkarką od wydania płyty Vulnicura w 2015 roku, kiedy artystka maskę uczyniła swoim nowym znakiem rozpoznawczym.

Dziś w digitalnej masce Björk występuje w swoim teledysku do utworu Losss. Wizualizacje Tobiasa Gremmlera przepięknie wyrażają „cyfrową wrażliwość”, jak czytamy w opisie video.

Zomby

Koncerty Lady Gagi, sety Aphexa Twina, współpraca z Burialem, pokazy Prady czy impreza Virgila Abloh w Paryżu. Minimalistyczne i klimatyczne kompozycje Zomby’ego, zainspirowane muzyką brytyjskich rave’ów, podbiły zarówno underground, jak i mainstream. Wielbiciel Givenchy dla wielu słuchaczy i ludzi z branży to jeden z największych enfant terrible współczesnej elektroniki – znany jest z tego, że regularnie nie zjawiał się na swoich setach i odwołuje bookingi w ostatniej chwili. Do tego splagiatował rosyjskiego producenta, wdał się w liczne internetowe beefy i bójkę z Hudsonem Mohawke’m. Niepochlebne opinie i dość arogancka twitterowa persona Zomby’ego zdają się być kompletnym przeciwieństwem jego hipnotyzujących, głębokich czy wręcz duchowych albumów, które wydały tak legendarne wytwórnie jak 4AD, XL Recordings i Hyperdub. Zomby znany jest również ze swojej obsesji na punkcie muzyki – wychowany na gatunkach takich jak jungle, garage czy hip-hop, w swoich produkcjach czerpie pełnymi garściami z dźwięków lat 90., często dzieląc się swoimi diggerskimi perełkami na twitterze. Jak podkreśla, korzysta z maski po to, aby oddzielić się od swoich słuchaczy i utrzymać dystans – w jednym z wywiadów mówił o tym, że chciałby, aby wszystkie magazyny modowe skrywały twarze modeli na wzór Maison Margiela i gdyby nie ukrywał swojej twarzy pod maską, to zakryłby ją szalem Hermesa. [KP]

MF DOOM

Daniel Dumile to niekwestionowana legenda truskulu, kryjąca się pod licznymi aliasami, takimi jak: King Geedorah, Viktor Vaughn czy właśnie MF DOOM. Kojarzony z niepodrabialnymi bitami, charakterystycznymi skitami, kultową współpracą z Madlibem oraz… metalową maską superbohatera. Masa humoru, wielokrotne, gęsto kładzione rymy i wyluzowane flow to mieszanka, której ciężko nie docenić. Dyskografia Dumile’a to wzorowy przykład wykorzystania potencjału, kryjącego się za konceptualnymi projektami wspartymi wybitnym cięciem sampli. Sceniczna już postać MF DOOM’a wiąże się z licznymi legendami. Powszechnie znane są przypadki występów, na które raper wysyłał „dublerów” odgrywających jego rolę. Dumile nigdy nie wyrzekł się jednoznacznie stosowania tej strategii. Jego wypowiedzi potwierdzają raczej, że jest on w pełni świadomy tego, co robi i co chce przez to osiągnąć. Jak często powtarza: „nieistotne, co widzisz, liczy się tylko to, co słyszysz”. Trzeba przyznać, że brytyjczyk znalazł naprawdę ciekawy sposób na kreowanie swojego image’u. Dzięki niemu możliwe są generujące ekscytację fanów akcje, takie jak choćby ta mająca miejsce podczas występu Flying Lotusa czy ta z koncertu w Kool Haus. [PW]

Boris Brejcha

Na myśl o artystach występujących w maskach przed publicznością, od razu przypomina nam się Boris Brejcha. Niemiecki DJ ze swojej zakrytej twarzy zrobił znak firmowy, który stał się rozpoznawalny na całym świecie. Czy jest to spójne z jego muzyką i imagem – to może być kwestią sporną, natomiast zabieg ten jest na pewno efektowny. Brejcha zdecydował się na połączenie klasycznej, weneckiej maski z uśmiechem Jokera, co stanowi oryginalny zabieg, ale jednocześnie budzący skrajne odczucia. Jak pomysł ten prezentuje się na żywo, możecie ocenić osobiście w lutym 2021 roku – artysta zagra wówczas w Warszawie! Znany ze swojego specyficznego stylu, Boris Brejcha uwielbia łączyć minimal techno, progressive house i techno, które sam określa jako High-Tech Minimal. Polska publiczność od lat szaleje na jego punkcie, a ogłaszane DJ-sety cieszą się ogromnym zainteresowaniem. [IK]

Orville Peck

Orville Peck z pewnością wyróżnia się na światowej scenie country. Dawno nie widzieliśmy tak świeżego podejścia do tej, dla niektórych kojarzącej się jedynie z Dolly Parton, Shanią Twain i Willim Nelsonem, muzyki. Peck zaledwie rok temu wydał swój pierwszy album Pony, a już jest o nim głośno. Nie tylko ze względu na świetny głos i teksty – artysta znany jest z zasłaniających niemalże całą twarz masek z frędzlami. Do dziś ponoć nie wiadomo, kto dokładnie stoi za pseudonimem „Orville Peck”, którego na ogół określa się jako „mężczyznę prawdopodobnie starszego niż 20 lat, młodszego niż 40”. Niektórzy spekulują, że może być to Daniel Pitout, perkusista kanadyjskiej, punkowej formacji Nü Sensae. Sam artysta mówi, że „nigdy nie poznamy jego prawdziwej tożsamości”. Peck, zdeklarowany gej, nie kryje swojej orientacji i choć wielu maskę interpretuje jako próbę ukrycia swojej tożsamości, Peck ma co do tego inne zdanie.

W ogóle nie czuję, jakby chował się za maską. Właściwie zupełnie odwrotnie – maska i cała reszta pozwoliły mi być o wiele bardziej widocznym – opowiada w wywiadzie dla Billboard artysta.

Peck jako jedną ze swoich inspiracji wspomina m.in. dziś kultowy już Lavender Country, któremu przypisywane jest stworzenie pierwszego w historii gejowskiego albumu country z 1973 roku. Jak wspomina Peck, kklasyczne w brzmieniu country było jednocześnie narzędziem do przekazania subwersywnych wobec owej muzyki treści. Dziś Peck, podobnie jak w latach 70. Lavender Country, kwestionuje zastane kategorie i stereotypy. [MS]

Dengue Dengue Dengue

Ten audowizualny duet z Limy nie uznaje półśrodków. Zarówno jeśli chodzi o występy live, tworzoną muzykę, jak i sposób, w jaki prezentują się publiczności. Dengue Dengue Dengue słynie nie tylko z transowych kawałków, będących gatunkową fuzją – Felipe Salmon i Rafael Pereira to kolejny przykład wielbicieli masek jako elementu scenicznego wizerunku. Kiedyś były to własnoręcznie robione, kartonowe kamuflaże, natomiast obecnie to już małe arcydzieła, które są nieodłącznym elementem towarzyszącym Peruwiańczykom za didżejką. W 2012 roku ukazał się ich debiutacki album La Alianza Profana i od tego czasu zdążyli oni zbudować sobie pokaźny fanbase oraz szacunek wśród wielbicieli muzyki. Świadczy o tym chociażby ogromne zainteresowanie, jakim cieszył się ich set podczas festiwalu World Wide Warsaw w 2019 roku. Jeśli podobają Wam się serwowane przez nich klimaty, to odpalcie ich najświeższy materiał – płytka Fiebre ukazała się w ubiegłym tygodniu.