Wizyta w miejscach publicznych dla niektórych osób może być naprawdę uciążliwa. W odpowiedzi na ich potrzeby wybrane stołeczne instytucje kulturalne wprowadziły proste, ale skuteczne rozwiązanie.
„Ciche godziny” coraz częściej pojawiają się tam, dokąd na co dzień chodzi dużo ludzi – w supermarketach, centrach handlowych i budynkach użyteczności publicznej. W tym przypadku nazwa udogodnienia zdradza wszystko. O konkretnej, wyznaczonej wcześniej porze dzięki niemu nie usłyszymy głośnej, dudniącej muzyki oraz audialnych komunikatów. Przygaszone są także światła, co odciąża od przytłaczających bodźców wizualnych. Cel takich rozwiązań jest jeden – sprawić, aby osoby z nadwrażliwością sensoryczną i ze spektrum autyzmu czuły się w danym miejscu jak najbezpieczniej. Nadmiar impulsów może ich niepokoić, zdekoncentrować albo doprowadzić do ataku paniki.
Jako pierwsze na pomysł „cichych godzin” wpadły wielkoformatowe sklepy: Empik, Aldi, Auchan, Lidl czy Stokrotka. Stopniowo podchwytują go także inne instytucje. W poniższym zestawieniu skupiliśmy się na tych kulturalnych, które funkcjonują w Warszawie. Korzystajcie śmiało, zwłaszcza, że każda z placówek zajmuje się czymś zupełnie innym!
Czy można wychodzić na miasto z psem? Pytamy o radę behawiorystę!
Muzeum Azji i Pacyfiku
gdzie: Solec 24
kiedy: każda środa w godzinach 16-18
Zestawienie instytucji przyjaznych osobom ze spektrum autyzmu rozpoczynamy od Solca. To tam znajduje się Muzeum Azji i Pacyfiku, które w tym roku świętuje 50-lecie istnienia. Niedawno, po wielu miesiącach intensywnych prac, otwarto tam wystawę stałą Podróże na wschód. Bogata ekspozycja została podzielona na cztery strefy, według pochodzenia geograficznego obiektów. Ostatnia z sal, Strefa Dźwięków, szczególnie spodoba się zaś miłośnikom rozmaitych instrumentów muzycznych. „Ciche godziny”, w których można zapoznać się z dziedzictwem obu kontynentów, wprowadzono tam stosunkowo niedawno. Miejmy nadzieję, że zostaną jak najdłużej, bo jak podkreślają sami włodarze placówki, służą także osobom wysoko wrażliwym i wszystkim tym, którzy zmagają się z przesytem bodźców.
Ciche godziny. Muzeum Sztuki Nowoczesnej
gdzie: Wybrzeże Kościuszkowskie 22
kiedy: każdy wtorek w godzinach 15-17
Stołeczną instytucję niedługo czeka przeprowadzka. Jej nowy gmach, za którego projekt odpowiadają nowojorczycy z Thomas Phifer and Partners, ma zostać oddany do użytku już w przyszłym roku. W budynku przy pl. Defilad poza przestrzenią wystawienniczą znajdą się kino, audytorium, sale edukacyjne, kawiarnię i replikę Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia. Zanim jednak doświadczymy sztuki w innym miejscu, pora na ostatnie odwiedziny tymczasowego pawilonu nad Wisłą. Podczas „cichych godzin” gasną tam intensywne światła, cichną uciążliwe dźwięki i nie organizowane są zbiorowe wydarzenia. Muzeum Sztuk Nowoczesnych zachęca również osoby ze spektrum autyzmu do wcześniejszego zapoznania się z przewodnikiem po placówce. Dzięki temu na miejscu nie zaskoczy ich nic nieoczekiwanego.
Muzeum Narodowe
gdzie: al. Jerozolimskie 3
kiedy: druga i trzecia środa miesiąca w godzinach 16-18
Tego miejsca nikomu nie trzeba specjalnie przedstawiać. Przebieżka po okazałym gmachu może okazać się niezłą lekcją historii, rozpoczynającą się na etapie cywilizacji egipskiej i kończącą się we współczesności. Zobaczymy tu prace Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Jana Matejki i Witkacego. Placówka organizuje także wystawy czasowe. Na najnowszą, poświęconą malarstwu skandynawskiemu przełomu XIX i XX wieku, zaprasza jeszcze do 8 marca. A co z „cichymi godzinami”? W stołecznym Muzeum Narodowym zostały wprowadzone w sierpniu 2022 roku. W trakcie nich instytucję można zwiedzać tylko indywidualnie, bez udziału przewodnika. Nie ma wtedy żadnych zajęć dydaktycznych, a ekrany i urządzenie emitujące dźwięki zostają wyłączone. Osobom ze spektrum autyzmu udostępniono także pokój wyciszenia. Znajduje się na pierwszym piętrze, w Galerii Sztuki XIX wieku.
Ciche godziny. Centrum Nauki Kopernik
gdzie: Wybrzeże Kościuszkowskie 20
kiedy: pierwsza środa miesiąca w godzinach 13-18
Co kryją nieprzeniknione galaktyki? Jak zostały zbudowane przedmioty codziennego użytku? Dlaczego umiemy rozpoznawać kolory? To ledwie kilka pytań, na które odpowiedzi poznamy w jednej z najpopularniejszych warszawskich atrakcji. Centrum Nauki Kopernik nie jest zwykłym muzeum. Prezentowane w nim eksponaty zachęcają do interakcji i zabawy, tłumacząc te prostsze i bardziej złożone zjawiska ze świata nauki czy techniki. Placówka od dłuższego czasu deklaruje się jako przyjazna osobom ze spektrum autyzmu. W pierwsze środy miesiąca obowiązują tam „ciche godziny”. Wyłączane są wtedy urządzenia emitujące światło stroboskopowe, głośne eksponaty oraz Teatr Wysokich Napięć, w którym głównym aktorem jest… prąd elektryczny. Dokładne omówienie wszystkich udogodnień zamieszczono TU.
Stacja Muzeum
gdzie: Towarowa 3
kiedy: maj, czerwiec, wrzesień, październik (rozpiska konkretnych dni później trafi do sieci)
Do 2016 roku w tym miejscu funkcjonowało Muzeum Kolejnictwa. Kolizje administracyjne zrobiły jednak swoje – placówkę zlikwidowano, a na jej miejsce powstała nowa instytucja kultury, powołana przez samorząd województwa mazowieckiego i PKP. To, co najważniejsze, czyli wyjątkowe na skalę kraju eksponaty, pozostało jednak bez zmian. Zbiory nadal zobaczymy na terenie dawnego dworca Warszawa Główna Osobowa. Wsród nich oko cieszą tabor kolejowy i elementy infrastruktury kolejowej, ale też mniejsze pamiątki: mapy, makiety, sztandary, zegarki czy fotografie.
Stacja Muzeum dwa lata temu wyszła naprzeciw rodzinom dzieci ze spektrum autyzmu, inaugurując projekt „Nocne Sowy”. Działa on w konkretne dni wiosenno-letnich miesięcy, gdy instytucja jest już zamknięta dla innych zwiedzających. – Panuje w nim [wtedy] cisza i spokój, lokomotywy przestają gwizdać – zapewniają włodarze placówki i przypominają, że na wieczorną eksplorację taboru należy się wcześniej zapisać. Więcej informacji znajdziecie TU.
Ciche godziny. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
gdzie: Mordechaja Anielewicza 3
Wizyta w POLIN to obowiązkowy punkt wycieczki po Warszawie. Ogromne wrażenie robi nie tylko jego okazały, postmodernistyczny gmach projektu Rainera Mahlämakiego. Na samą przekrojową wystawę, ukazującą wielowiekową historię polskich Żydów, należy poświęcić minimum kilka godzin. Do tego w budynku działają jeszcze specjalistyczna księgarnia, restauracja z tradycyjnym menu, a raz za razem otwierają się czasowe ekspozycje. POLIN co prawda nie ustanowił „cichych godzin”, ale także wychodzi naprzeciw osobom ze spektrum autyzmu. W kasie placówki mogą nieodpłatnie odebrać słuchawki wyciszające, bez konieczności uprzedniej rezerwacji. Dodatkowo muzeum podpowiada, że najmniejszy ruch odnotowuje w piątki i niedziele po godzinie 15:00. Zamiast tłumów – spokój na ekspozycji.
