Oko w oko z technologią. 5 punktów programu festiwalu Patchlab, dzięki którym dowiesz się więcej o AI
Redaktor naczelny Going. MORE. Publikował lub publikuje także na łamach…
– Czy AI może nam naprawdę pomóc, a jeśli tak — to jak? W świecie, w którym maszyny współtworzą narracje, pytamy, na jakich zasadach możliwa jest sztuka i jak może wyglądać współpraca człowieka z systemem – rozważa Elwira Wojtunik, zapowiada Elwira Wojtunik, dyrektorka artystyczna i kuratorka Patchlab Festival, który odbędzie się w dniach 23-26 października w Krakowie.
Spis treści
Współcześnie technologia na tyle głęboko przeniknęła do naszej codzienności, że przestajemy poddawać jej istotę jakiejkolwiek refleksji. Po prostu była i jest, a wysoce prawdopodobne, że nigdy nie będziemy chcieli się jej pozbyć. Pomysłodawcy festiwalu Patchlab od 2012 roku skłaniają do tego, żeby obrać inny kierunek. Chcą za pośrednictwem szeroko rozumianej sztuki – wystaw, performance’ów, immersyjnych doświadczeń, koncertów oraz projekcji filmowych – sprowokować do refleksji nad życiem w ucyfrowionym świecie. Pytają, co dają i zabierają nam maszyny, ale jednocześnie nie udzielają prostych odpowiedzi.
Patchlab 2025 jeszcze w tym miesiącu. Złap swój karnet na festiwal!
Sztuczna inteligencja. Pomocnik czy inwigilator?
Wydarzenie co roku ma inny motyw przewodni orbitujący wokół technologii, który zaproszeni goście odmieniają przez wszystkie przypadki. Ostatnio zastanawiali się nad znaczeniem błędów i pomyłek, a dwa lata wcześniej badali, jak w XXI wieku zmienia się przestrzeń. Tym razem w centrum zainteresowania kuratorzy osadzili zaś sztuczną inteligencję. Lekko ironicznym motto May AI Help You? wbijają kij w mrowisko i rozważają, czy pozornie bezwarunkowe wsparcie technologii ma swoje ciemniejsze oblicze.

– Systemy potrafią gromadzić wiedzę, modelować intencje rozmówcy, decydować, jakie treści widzimy i jakie narracje uznajemy za istotne. Algorytmy filtrują doświadczenia, homogenizują kulturę, uśredniają odchylenia, spłaszczając niuanse, mogą sprzyjać dezinformacji – co uruchamia pytania o to, czy AI może wzmacniać (a nie zastępować) ludzką sprawczość i kiedy „pomoc” AI staje się formatowaniem lub nadzorem kształtującym naszą codzienność – przeczytamy w tekście kuratorskim Patchlab 2025.
Dla zaciekawionych, którzy chcieliby uważniej przyjrzeć się temu dysonansowi, przygotowaliśmy coś specjalnego. Przed Wami selekcja pięciu festiwalowych atrakcji podejmujących z różnych stron zagadnienie sztucznej inteligencji. Czytajcie, zbierajcie inspiracje… i pakujcie walizki do Krakowa!
Patchlab 2025: AI & Us
gdzie i kiedy: Apteka Designu, ul. Kopernika 19A | 23-26.10 | 12:00-18:00 | wstęp wolny
Świetny wystawienniczy starter pack dla wszystkich, którzy chcą przystępnie uporządkować swoją wiedzę o sztucznej inteligencji. Ekspozycja przygotowana przez berlińską organizację Tactical Tech składa się z trzech części. W pierwszej, Demistify AI, rozbroimy fakty i mity na temat głównej bohaterki. Confront AI pokazuje, jakie są społeczne i środowiskowe skutki jej użytkowania. Dla kontrastu Navigate AI zaproponuje, jak sięgać po nią bardziej świadomie.

May AI Help You? Wystawa główna
gdzie i kiedy: Galeria Pałacu Potockich, Rynek Główny 20 | 23-26.10 | 12:00-18:00 | bilety
Dragowy kabaret The Zizi Show piętnujący algorytmiczne stereotypy na tle płciowym. Zielnik Photographs of British Algae z fotografiami roślin, które tak naprawdę nie istnieją. Surowa ocena fikcyjnego profilu osobowości (a może spowiedź na miarę XXI wieku?) w ramach The Confessional. Spotkanie z cyborgiem-terapeutką, która planuje uratować inne modele AI przed autodestrukcją. To wszystko czeka na głównej wystawie Patchlab 2025. Zawarte na niej prace prezentują, jak sztuczna inteligencja i technologie cyfrowe przekształcają nasze rozumienie świata, wpływają na narracje oraz tworzą złożone splątania wpływu, autorstwa i reprezentacji.

Patchlab 2025: AVnoc 1/2
gdzie i kiedy: Hevre+1, ul. Meiselsa 18 | 24-25.10 | 20:00 | bilety 24.10 | bilety 25.10
Dwa wyjątkowe wieczory z pracami najciekawszych przedstawicieli sztuki nowych mediów – i to na dodatek w przestrzeniach dawnej synagogi, gdzie dziś swoją siedzibę ma klub Hevre. W piątek 24 października zobaczymy trzy performensy. Niemiec Andreas Lutz w Abstract Language Model próbuje ustanowić wspólny, uniwersalny język człowieka i maszyn. Włoskie studio Imaginarium (Ora. The Limits of Planets) pochyla się nad relacją ludzkości z naturą, a trio Javiera i Luisa Muñoz oraz Enrique Moya Rosy (Alhaja) łączy andaluzyjski folklor z natychmiastowością obrazów sztucznej inteligencji.
Sobota zapowiada się równie intensywnie. Czekają na nas liquid show od francuskiego kolektywu Symbiotique (Alliance Cosmique), niejednoznaczny dialog człowieka z AI autorstwa Louki Amidou aka Infratonal (Misalignment) oraz badanie granic dźwięku przy pomocy uczenia maszynowego, którym zajmie się poznański duet Blooming Object (Ogrody dźwiękowe). Gwarantujemy, że w takich wydarzeniach nie braliście jeszcze udziału.
Patchlab 2025: AI: Waste & Hallucinations
gdzie i kiedy: Cricoteka, ul. Nadwiślańska 2/4 | 26.10 | 19:00 | bilety
Słynne pierwsze prawo Isaaca Asimova mówi o tym, że robot nie może zranić człowieka ani przez zaniechanie działania dopuścić do jego nieszczęścia. A co, jeśli nowe technologie – niechby nawet nieintencjonalnie – wyrządzają ludzkości szkodę? Na ten problem z dwóch różnych perspektyw patrzą goście niedzielnego wydarzenia AI: Waste & Hallucinations. Kanadyjsko-irański artysta transmedialny Ali Phi (Decompositions for Computers) skupia się na tym, jak wiele cyfrowych odpadów danych generuje powszechny dostęp do urządzeń elektronicznych. Austriacki duet Ursuli Winterauer i Claudii Larcher sprawdza zaś, co właściwie kryje się pod słowem roku 2023 wg Cambridge Dictionary, czyli halucynacjami. Obsadzając w roli głównej algorytmy wypluwające wierutne bzdury, twórczynie badają coraz płynniejsze granice między prawdą a fikcją.
Animacje Prix Ars Electronica
gdzie i kiedy: Hevre+1, ul. Meiselsa 18 | 25-26.10 | 17:00 | wstęp wolny
Serce animacji wykorzystujących szeroko rozumiane narzędzia cyfrowe od końca lat 70. bije w Linz. To tam odbywa się dedykowany im Ars Electronica Animation Festival – źródło nieprzebranych inspiracji i wyznacznik audiowizualnych trendów. Atmosfery tego niezwykłego wydarzenia uświadczymy w tym roku na Patchlabie aż dwa razy. Zobaczymy siedem filmów, spośród których aż sześć zostało nagrodzonych na ostatniej edycji imprezy. Spora część z nich wykorzystuje narzędzia oparte na AI. Poza tym pochylimy się nad wizualizacjami danych i projektami o naukowym rodowodzie.
Redaktor naczelny Going. MORE. Publikował lub publikuje także na łamach „newonce", „NOIZZ", „Czasopisma Ekrany", „Magazynu Kontakt", „Gazety Magnetofonowej" czy „Papaya.Rocks". Mieszka i pracuje w Warszawie.

