Nowy gatunek z rodzaju kręczynek (Spiranthes) nieoczekiwanie znaleziono w pobliżu wulkanicznej wyspy Hachijō-jima. Zupełnie nieprzypadkowo nazywa się go botanicznym klejnotem.
Ostatni weekend przyniósł upragnione wyższe temperatury. Spacerowicze tłumnie wyruszyli na ulice, szukając pierwszych promieni słońca. Ożyły opustoszałe zimą parki, skwery i lasy. A to dopiero początek – już nie możemy doczekać się zachodów słońca na imprezach plenerowych, gdy w kąt wreszcie pójdą swetry i kurtki.
Ropucha-gigant znaleziona w Australii! Dlaczego mówi się, że jest Toadzillą?
Damskie warkocze
W takich okolicznościach chętniej przyglądamy się otaczającej nas naturze, która właśnie budzi się do życia. Podobnie pomyślał pewien przyrodnik-amator z Japonii. O jego niezwykłym znalezisku, udokumentowanym już w naukowym periodyku Journal of Plant Research, rozpisują się media z całego świata. Zobaczyliśmy, o co tyle hałasu, i dołączamy się do zachwytów.
Widoczny na zdjęciach storczyk po raz pierwszy znaleziono nieopodal Hachijō-jima. To wulkaniczna wyspa na Morzu Filipińskim, która zalicza się do terytorium Japonii. Sam okaz pochodzi z rodzaju kręczynek (Spiranthes). Należące do niego rośliny bywają nazywane damskimi warkoczami ze względu na to, że przypominają falujące kosmyki włosów. Ich podstawową częścią jest smukła, podłużna łodyga. Porastają ją drobne, dzwonkowate kwiaty, różniące się kolorem (od bieli aż po żółć) w zależności od gatunku. W tym przypadku był to fiolet wpadający w róż. Sama barwa nie przykuwa jednak uwagi tak bardzo, jak struktura liścia czy płatków. Te wyglądają bowiem na „splecione” ze szkła albo pokryte delikatną mgiełką. Pierwsza myśl? Zdjęcie zostało poddane retuszowi albo wygenerowane komputerowo.
Storczyk inny od reszty
– Różnorodność rodziny storczyków, Orchidaceae, jest naprawdę zdumiewająca. Nowe odkrycia pokroju tej kręczynki wzmacniają pilną potrzebę badania i ochrony takich botanicznych klejnotów – przekonuje w rozmowie z portalem CNN Justin Kondrat, główny ogrodnik w Smithsonian Gardens Orchid Collection. Ekspert zwraca tym samym uwagę na jeden istotny fakt. Systematycznie giną kolejne siedliska rzadkich roślin. Jeśli nie zostaną podjęte jakiekolwiek badania, bezpowrotnie znikną z powierzchni Ziemi.
„Szklany” storczyk przybrał nazwę Spiranthes hachijoensis, bezpośrednio zaczerpniętą ze wspomnianej wyspy Hachijō-jima. To trzeci gatunek z rodzaju kręczynek odnotowany w Japonii. Wcześniej mówiono jedynie o S. australis, S. sinensis i S. hongkongensis. Odrębność nowego gracza w stawce ustalono na podstawie analizy genetycznej i drobnych różnic o charakterze fizycznym. Mowa choćby o strukturze umożliwiającej samozapylenie oraz nieznacznie mniejszych płatkach, o długości do 4 milimetrów. Znakiem odróżniającym go od reszty jest także brak włosków na łodydze.
Afrodyzjak i lek na kaszel
Kenji Suetsugu, jeden z autorów pracy o wyjątkowej roślinie, który na co dzień rezyduje w Uniwersytecie w Kobe, zwraca uwagę na kulturowy wymiar znaleziska. – Kręczynki pielęgnowano od wieków. Wspomniano je w najstarszej japońskiej antologii poezji, która pochodzi z 759 roku – opowiada. W Kraju Kwitnącej Wiśni nadal darzy się je dużą estymą. Dzieje się tak do tego stopnia, że ich hodowla bywa przyrównywana do szlachetnej sztuki rzędu malarstwa czy rzeźby. W kręgach tamtejszych wysoko postawionych biznesmenów mają zaś przynosić szczęście i powodzenie.
Storczyki w starożytnej Grecji były z kolei symbolem płodności. Wierzono, że ekstrakt z nich ma właściwości afrodyzjaka. Aztekowie na ich bazie przyrządzali maści na oparzenia czy leki na złagodzenie kaszlu. A co z Polską? Tutaj również lubimy wręczać je na prezenty, zwłaszcza przy okazji Dnia Kobiet. Nad Wisłą naturalnie występują jednak zdecydowanie rzadziej. Wszystkie gatunki, w tym m.in. żłobik koralowy, gnieźnik leśny i storzan bezlistny, są u nas dlatego objęte ścisłą ochroną.
