Jakie wystawy zobaczyć w 2023? Przyglądamy się nadchodzącym tendencjom, z uwagą nawigując po kulturalnym krajobrazie przyszłości.
Malarstwo olejne, XIX-wieczna rzeźba a może współczesne lalki Barbie? 2023 ma nam wiele do zaoferowania. Wśród planowanych wystaw dominują popkulturowe nawiązania, przy jednoczesnym zachowaniu tradycyjnych form. Sama z wielką ciekawością czekam szczególnie na sam początek roku, gdyż szykuje się dużo dobrego.
Marek Rachwalik – Agromental | 13.01.2023 – 5.02.2023 | CSW Toruń
Dlaczego by nie zacząć 2023 z przytupem? Takim heavymetalowym. Chociaż na sylwestrowych playlistach nie jest to raczej gatunek preferowany, zachęcam do zapoznania się z nim wraz z nowym rokiem. Na początek stycznia CSW Toruń szykuje bowiem wyjątkową wystawę Marka Rachwalika. Wykonane w tradycyjnej technice olejnej obrazy zaskakują groteskowymi, popkulturowymi nawiązaniami. Pierwszy raz z twórczością pochodzącego ze wsi Kłomnice w województwie śląskim malarza zetknęłam się podczas wystawy Dzieci Światła w Galerii Bielskiej BWA w 2018 roku. W jego obrazach zaskoczyły mnie wówczas soczyste kolory, drapieżny surrealizm i cięty humor. Jednym z głównych źródeł inspiracji artysty jest heavymetalowa stylistyka. Czasem przerażająca, a czasem w tym swoim przegięciu i mroku po prostu zabawna.
– Kiedy jako nastolatek zorientowałem się, że świat to bagno, a miłość spotyka się tylko w snach, z pomocą przyszła muzyka metalowa. Obcowanie z groźnymi minami, wyszczerzonym uzębieniem czy rozkładającymi się ciałami było jedynym sposobem na odreagowanie braku perspektyw i oswojenie samotności – wspomina Rachwalik.
W heavy metalu malarz znajduje schronienie zarówno dla siebie, jak i swojej wyobraźni. To sposób na wyrażenie absurdu codzienności, która często jest o wiele bardziej złowieszcza niż niejedna okładka Iron Maiden.
Ellen Harvey – Missing you | 20.01.2023 – 26.03.2023 | ŁAŹNIA 2 w Gdańsku
Czy zdarzyło Wam się odwiedzić jakieś miejsce, zapałać do niego uczuciem, by potem przekonać się, że już go nie ma? Ten rodzaj specyficznej tęsknoty pod lupę weźmie Ellen Harvey. Amerykańsko-brytyjska artystka konceptualna zawita do gdańskiej Łaźni 2 już na początku przyszłego roku, zabierając nas w nostalgiczną podróż po wspomnieniach. W projekcie Missing you Harvey skupia się na obserwacji procesu utraty miejsca, które w dobie kryzysu klimatycznego staje się coraz częstszym i coraz bardziej globalnym doświadczeniem. To, co do niedawna było jedynie gorzkim rozczarowaniem dla turysty, dziś staje się międzynarodową żałobą – wystarczy wspomnieć masowe pożary lasów w Australii w latach 2019-2020 czy trwającą w Ukrainie wojnę, zmuszającą jej obywateli i obywatelki do nagłej ucieczki. Choć brutalność i nagłość ostatniego przykładu trudno porównać do cichej melancholii i tęsknoty Harvey, łączy je strach przed wykorzenieniem, utratą swojej przestrzeni, a więc i pośrednio tożsamości.
– Żyjemy w świecie, który często sprawia wrażenie, jakby znikał na naszych oczach. Przestrzenie, które kochamy, zmieniają się. Miejsca, które mieliśmy nadzieję odwiedzić, przestają istnieć. Siły wojny, czasu, ideologii, chciwości i klęski żywiołowej nieustannie przekształcają lokalizacje, które kochamy, ale których nie możemy kontrolować ani ocalić – opisuje jedną ze swoich prac artystka.
Malując pocztówki i układając z nich monumentalny mural Harvey składa hołd nie tylko nieistniejącym już lokalizacjom, ale i naszej własnej pamięci.
Kim Lee. Królowa Warszawy | 2.02.2023 – 30.07.2023 | Muzeum Woli w Warszawie
Ciekawa wystawa zapowiada się w Muzeum Woli – oddziale Muzeum Warszawy. Na początek lutego zaplanowano wernisaż ekspozycji Kim Lee. Królowa Warszawy, która przybliży sylwetkę najsłynniejszej warszawskiej drag queen. Jej garderoba mieściła się na Woli, to w tej dzielnicy zaczynała swoją sceniczną karierę. Wykreowana przez Andy’ego Nguyena postać stała się ikoną polskiej kultury queerowej. Kultury, którą współtworzyła przez około 20 lat, aż do śmierci z powodu koronawirusa w 2020 roku.
Kim Lee wcielała się w ikoniczne postaci polskiej (pop)kultury – Violettę Villas, warszawską syrenkę czy Hankę Ordonównę. Służyły jej do tego barwne, często przerabiane ręcznie kostiumy, które dokumentuje artystka Agata Zbylut.
Sam Nguyen miał korzenie wietnamsko-koreańskie. Performer osiedlił się w Warszawie na stałe od lat 90. – czasu burzliwej transformacji. Wystawa staje się również pretekstem do opowiedzenia historii wietnamskiej mniejszości w Polsce. Przez 3 lata obserwuje ją Rafał Milach. Jego cykl Ba Lan został niedawno włączony do kolekcji fotografii współczesnej Muzeum Warszawy dzięki dofinansowaniu ze środków MKiDN.
Bestie, wake up, drag zawładnął popkulturą!
Barbie – nieznane oblicze | 12.03.2023 – 30.08.2023 | Muzeum Narodowe w Poznaniu
Ikona czy może opresyjny, niedościgniony wzór kobiecości? Wielowymiarową postać Barbie przybliży niebawem Muzeum Narodowe w Poznaniu. Dzięki planowanej na marzec wystawie poznamy tytułowe nieznane oblicze powstałej w 1958 roku lalki. Niewiele osób wie, że twórczyni Barbie, Ruth Handler, wzorowała ją na niemieckiej lalce Lilli debiutującej w połowie lat 50. Ta z kolei stanowiła zmaterializowaną wersję postaci z kreskówki Reinharda Beuthiena zatrudnionego w hamburskiej gazecie Bild-Zeitung. Podobieństwo jest uderzające. Dziś, choć wyparta przez swoją amerykańską konkurentkę, oryginalna Lilli potrafi osiągać na aukcjach zawrotne sumy paru tysięcy dolarów.
Amerykańska Barbie jest z nami już pół wieku! Na wystawie stanie się bohaterką, obserwatorką i kreatorką społecznych i kulturowych zmian ostatnich lat. Możemy też liczyć na polskie odniesienia. Zagadnienia takie jak rasizm, wykluczenie, niepełnosprawność, płeć czy wiek zostaną przefiltrowane przez dziesiątki przykładów lalek pozyskanych z kolekcji prywatnych.
Wystawa idealnie wstrzela się w premierę hucznie zapowiadanego filmu Barbie Greta Grewing, która czeka nas już w lipcu 2023 roku.
Uwaga, ekspozycja kierowana jest do widzów dorosłych.
Zwiastun „Barbie” już jest. Chcemy natychmiast zobaczyć ten film
Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku | kwiecień – sierpień 2023 | Muzeum Narodowe w Warszawie
Kolejna intrygująca wystawa szykuje się na wiosnę w Muzeum Narodowym w Warszawie. Kuratorka dr Ewa Ziembińska we współpracy z Alicją Gzowską skupia się na nowym pokoleniu rzeźbiarek z 2. połowy XIX wieku. Patronuje im wybitna Camille Claudel. Francuska artystka do niedawna szerszemu gronu znana była głównie jako partnerka rzeźbiarza Auguste’a Rodina i pacjentka szpitala psychiatrycznego Ville-Évrard. Dziś coraz częściej rozpoznawana jest jako autorka niezwykłych, ekspresyjnych i wyprzedzających swoje czasy dzieł – m.in. przepięknego Walca z końcówki XIX wieku. Około 1884 r. Claudel zaczęła pracować w studiu artysty, stając się jego uczennicą, później kochanką. Pomagała przy tworzeniu wielu jego prac, m.in. słynnych Mieszczanach z Calais.
Zdominowana przez mężczyzn dziedzina rzeźby nigdy nie była zbyt przyjazna dla kobiet. Tym bardziej fascynujące wydają się bohaterki wystawy Ziembińskiej, które swoim uporem i talentem zdołały przełamać konwenanse.
Pracom Claudel będą towarzyszyć dzieła jej polskich rówieśniczek – m.in.: Toli Certowicz, Antoniny Rożniatowskiej, Jadwigi Milewskiej, Natalii Andriollowej.
Ekspozycja realizowana jest przy współpracy z Musée Rodin w Paryżu, Musée Camille Claudel w Nogent-sur-Seine i Musée Antoine Bourdelle w Paryżu.
Sprawdź też: podsumowanie 2022 w sztuce
