Zmiany klimatyczne, feminizm i medialna propaganda – rusza Miesiąc Fotografii w Krakowie

W ten weekend, od 26 czerwca, rusza wyczekiwany Miesiąc Fotografii w Krakowie. Największe takie wydarzenie fotograficzne w Polsce powraca w hybrydalnej formie, łącząc świat offline z online.

Do niedawna nie było jeszcze wiadomo, czy Miesiąc Fotografii w Krakowie w ogóle się odbędzie. Dziś pasjonaci spopularyzowanej w XIX wieku techniki obrazowania mogą odetchnąć z ulgą. W nieco zmienionej, co nie znaczy gorszej, formie będziemy mogli oglądać prace zagranicznych i polskich twórców i twórczyń przez cały kolejny miesiąc. Czekają nas również wydarzenia towarzyszące – zarówno w formie offline, jak i online. Chcesz sprawdzić, jak wygląda tegoroczny program festiwalu? Sprawdź nasz przewodnik po głównych wystawach krakowskiego Miesiąca Fotografii.

Cover: Weronika Perłowska, z cyklu Złość piękności szkodzi, mat. prasowe.

Weronika Perłowska, Złość piękności szkodzi / kuratorka: Agnieszka Szuścik / Fundacja Nośna 

Znane powiedzenie “złość piękności szkodzi” staje się punktem wyjścia do refleksji nad tłumieniem negatywnych emocji. Weronika Perłowska studiuje długą tradycję łączenia gniewu z brzydotą – od harpii i meduz do współczesnych feministek – analizując funkcję społecznego “wyciszania” emocji kobiet. 

Idealna córka, uczennica, wreszcie gospodyni domowa i matka musi być uśmiechnięta, kulturalna i wyważona. “Zainfekowane” takim gotowym wzorcem kobiety uczą się kontrolować swoje reakcje w lęku przed przypięciem łatki “histeryczki”. Opowieść Perłowskiej to zarówno opowieść osobista, o jej własnych zmaganiach z ograniczającymi stereotypami, jak i uniwersalna narracja o krzywdzących skutkach wpasowania się w autorytarnie nadany wizerunek.

Tytus Szabelski, AMZN / kurator: Krzysztof Pijarski / Galeria i

Efektywność, spełnienie, produktywność, optymalizacja – te i inne hasła sprawdza Tytus Szabelski biorąc na tapetę znaną wszystkim kontrowersyjną korporację Amazon. Słynąca z wykorzystywania swoich pracowników firma staje się punktem wyjścia dla AMZN.vnlab.org – projektu artysty typu open source, który każdy może ściągnąć sobie na komputer i dowolnie wykorzystać. 

Szabelski dostarcza materiałów nie dostarczając instrukcji, zapraszając jednocześnie do stworzenia własnej narracji. Projekt stanowi refleksję nad kulturą pracy w erze globalizacji i kapitalizmu. 

W dawnej przestrzeni Spółdzielni Goldex Poldex będziemy mogli również zobaczyć performance wykonany przez Piotra Bujaka, Irenę Kalicką i Jan Płatka, który towarzyszy wystawie.

Znaki na niebie i na ziemi / kuratorzy: Sebastian Cichocki, Jagna Lewandowska

Sebastian Cichocki i Jagna Lewandowska sprawdzają tytułowe “znaki na niebie i na ziemi”, dopatrując się w nich subtelnych zapowiedzi apokalipsy. To, co dla nas często niezauważalne, wychwytywane jest przez czujne oko artystów. W momencie, gdy trudno już rozdzielić działalność człowieka od efektów naturalnych zmian geologicznych, stajemy w obliczu problemu nierozróżnialności. Zacieranie granic może stać się twórczym impulsem, ale też i budzić grozę.

Projekt nawiązuje do wystawy “July, August, September 1969” kuratorowanej przez Setha Siegelauba, w ramach której rozrzucone po całym świecie prace różnych artystów “spotykały się” fizycznie jedynie na kartach katalogu. 

Zygmunt Rytka, Do kogo należy kosmos? / kurator: Karol Hordziej / Dawny Hotel Cracovia 

Co może pokazać ponad pięć tysięcy zdjęć ekranu telewizora? Opracowania takiego przepastnego archiwum Zygmunta Rytki podjął się Karol Hordziej. W Hotelu Cracovia będziemy mogli zobaczyć prace niedawno zmarłego artysty odnoszące się do tematu mediów publicznych i ich relacji z władzą i społeczeństwem. Niepokojące rejestracje telewizora, fotografie gazet z propagandowymi nagłówkami, obrazy produktów mających uśpić naszą czujność dając złudzenie normalności, pokazują klimat PRL-owskiej rzeczywistości. Przywołane z przeszłości propagandowe “pocztówki” z początku mogą wydać się bardzo odległe, z drugiej strony, czy współcześnie nadal nie padamy ofiarą podobnych, choć bardziej subtelnych, technik manipulacji?

Z nikim się nie dzielę / kurator: Adam Mazur / online 

Fotografia rejestruje zawsze pewną powierzchnię – to m.in. od nas, od widzów, zależy to, czy doszukamy się w tej powierzchni jakiejś szczeliny. Wyłomu, przez który dojrzymy coś więcej niż rejestrację tego, co milcząco prezentowało się kiedyś przed obiektywem aparatu. 

Zapraszając do zbiorowej wystawy artystów i artystki Adam Mazur pyta o możliwość, posługując się cytatem polskiego psychiatry Antoniego Kępińskiego, “krystalizacji uczuć” poprzez obraz fotograficzny. Emocje, trudne do wyrażenia słowami, zawsze w jakiś sposób zapośredniczone, w formie odbitki zyskują wizualny odpowiednik. Zuzanna Bartoszek, Agnieszka Gabara czy Sophie Thun próbują zmierzyć się z tym starym-nowym medium, sprawdzając na ile płaskie zdjęcie może stać się przekaźnikiem skomplikowanych stanów wewnętrznych.

Z uwagi na pandemię koronawirusa koncepcja wystawy uległa zmianie – prace będą pokazywane m.in. poprzez media społecznościowe a całość zostanie zebrana w formie wieńczącego wydarzenie PDF-a.

Dyba Lach, Adam Lach, Ranne ptaki są nieufne / kurator: Michał Łuczak / Galeria Szara Kamienica

W słowie “Polska” kryje się bardzo dużo niuansów i rozbieżności. Pokazują to zdjęcia Dyby i Adama Lachów. Podróżując po mniejszych i większych miejscowościach para artystów tworzy wyjątkowy reportaż, który na wystawie pozbawiony jest tekstu. Wydane w ramach książki Rewizje zdjęcia tu pozbawione są nawigujących słów, przez co możemy chłonąć je czysto wizualnie, intuicyjnie i na ich podstawie ostatecznie sami wypełnić znaczeniami określający nasz kraj rzeczownik.

Lena Dobrowolska i Teo Ormond-Skeaping, Scenariusze przyszłości / Tytano

Żyjemy w dobie kryzysu klimatycznego. Skutki zmian wydają się nam jednak odległe w czasie, mimo że już teraz możemy na własnej skórze odczuć np. coraz wyższą temperaturę czy zacieranie się pór roku. Jest on dla nas nadal abstrakcyjny, nieuchwytny, bo trudno wyobrazić nam sobie przyszłość. Takie scenariusze mogą sobie za nas wyobrażać artyści. Lena Dobrowolska i Teo Ormond-Skeaping przyglądają się kolejnym 81 latom na naszej planecie, realizując 4 potencjalne alternatywne warianty przyszłości. Na podstawie 4 filmów dokumentalnych powstały odrębne projekcje, które uświadamiają, że to, co nastąpi za 5, 10, 100 lat zależy przede wszystkim od charakteru i jakości podjętych przez nas działań tu i teraz.

Karolina Gembara, Ukłon. Ćwiczenia z gościnności / Fundacja Razem Pamoja

Kim jest tak naprawdę “Obcy’” i jak można się do niego zbliżyć? Czym jest dotyk i na ile potrafimy stworzyć niewymuszone, symboliczne gesty solidarności z tymi, których nie znamy? Pytanie o dotyk staje się tym bardziej aktualne w obliczu pandemii i restrykcji nałożonych na kontakty międzyludzkie. 

Projekt performatywno-fotograficzny zrealizowany z udziałem mieszkańców i mieszkanek Krakowa, w tym osób z doświadczeniem migracji, wystawia na próbę naszą tolerancję. Czy będziemy tak samo gościnni wobec gościa zaproszonego, jak i tego niespodziewanego? Karolina Gembara pyta o rolę ciała w budowaniu relacji, tworzenia bliskości i oswajania tego, co nowe i jeszcze nieoswojone.

Oprócz wystaw programu głównego zapraszamy na sekcję debiutów ShowOFF do Tytano oraz szereg wydarzeń towarzyszących, które możecie sprawdzić TUTAJ. Miesiąc Fotografii w Krakowie potrwa do 27 lipca 2020 roku.