Nagroda Literacka Warszawy 2025: poznaj książki o stolicy

W tym roku Nagroda Literacka Warszawy zostanie wręczona już po raz 18. To nie tylko wyróżnienie dla autorów i autorek, ale też podpowiedź, po które tytuły warto sięgnąć. Naszą uwagę szczególnie zwróciły książki o Warszawie.

Jej historia sięga czasów przedwojennych, a w obecnej formule przyznawana jest od 2008 roku. Nagroda Literacka Warszawy przez lata doceniała wyraziste postacie świata książki. W gronie zwycięzców znaleźli się m.in. Wiesław Myśliwski – mistrz prozy chłopskiej, Grzegorz Piątek – znany historyk architektury, Zyta Rudzka – autorka odważnych stylistycznych eksperymentów, Jakub Żulczyk – twórca mocnych, wciągających fabuł, czy Justyna Kulikowska – jedna z najciekawszych poetek młodego pokolenia.

Tegoroczne nominacje w kategoriach proza, poezja, literatura dziecięca, komiks i powieść graficzna oraz książka o tematyce warszawskiej zostały ogłoszone w Międzynarodowy Dzień Książki. Laureatów poznamy 14 czerwca. Dodatkowo, pod koniec maja kapituła ujawni nazwisko osoby, która otrzyma tytuł warszawskiego twórcy lub warszawskiej twórczyni.

Z wachlarza fascynujących nominacji zdecydowaliśmy się opowiedzieć Wam o miejskich propozycjach, które otwierają nowe perspektywy patrzenia na stolicę.

Podziemny Muranów | Jacek Leociak

Jacek Leociak kolejny raz podjął współpracę z Arturem Żmijewskim, by oddać w nasze ręce wielowarstwową opowieść o Muranowie. Pokazuje nam zdjęcia i czyta pozacierane mapy. Wspomina też tętniące życiem ulice, by po chwili zejść głębiej i opisać mozaikę skrytek, schowków i schronów. Za pomocą całkiem zwyczajnych przedmiotów, przywołuje tragiczne ludzkie historie. Bada bowiem tropy i ślady, by na ich podstawie tkać swoją narrację. Jury Nagrody Literackiej Warszawy nazwało Leociaka archeologiem wyobraźni i trudno się z tym określeniem nie zgodzić.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Czarne.

Dźwięki, ludzie i nasłuchiwanie miasta | Marta Michalska

Książka naukowa, którą czyta się z zapartym tchem? Marta Michalska udowodniła, że akademicka monografia może przynieść przyjemność także poza obiegiem uczelnianym. „Dźwięki, ludzie i nasłuchiwanie miasta” to opowieść o fonosferze Warszawy na przełomie XIX i XX wieku. Autorka nie tylko przywołuje zapomniane brzmienia i melodie. Opowiada też o tym, w jaki sposób możemy doświadczyć dźwięków w mieście – od hałasów ulicznych handlarzy po walkę o ciszę na osiedlach mieszkaniowych. Historyczne ujęcie nadaje kontekst także współczesnemu namysłowi nad stołeczną fonosferą.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Sierpień | Paweł Sołtys

Proza Pawła Sołtysa prowadzi nas w miejsca, które myśleliśmy, że znamy, i przypomina o rzeczach, o których nie wiedzieliśmy, żeśmy je zapomnieli – czytamy w opisie książki. Sierpień nie jest zbiorem tekstów. To raczej kolekcja niespiesznych spacerów przez miasto. Krążąc po rozmaitych zakamarkach i zaglądając w bramy, Paweł Sołtys tworzy mozaikową opowieść o Warszawie. Przechodnie, ulice, wystawy sklepowe, książki – dopiero poprzez akumulację wątków i detali autor przekazuje doświadczenie bycia w mieście.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Czarne.

Chcesz poznać więcej książek o Warszawie? Sprawdź ten tekst