5 pokazów filmowych z 2019 roku, które najbardziej zapadły nam w pamięć
Po których tegorocznych seansach ciężko było się nam pozbierać i wrócić do rzeczywistości? Jakie filmy zrobiły na nas największe wrażenie i o których myśleliśmy i dyskutowaliśmy jeszcze długo po ich obejrzeniu?
Nasze tegoroczne goingowe kalendarium było niezwykle obfite w filmowe festiwale – byliśmy m.in. na Festiwalu Filmowy Millennium Docs Against Gravity, wrocławskich Nowych Horyzontach i American Film Festival, Warszawskim Międzynarodowym Festiwalu Filmowym, czwartej edycji festiwalu filmowego Ukraina!, festiwalu Sputnik nad Polską, dokumentalnym Watch Docs czy daliśmy się przestraszyć podczas Azjatyckiej Nocy Grozy.
Mamy za sobą ogromną ilość obejrzanych filmów z Polski i całego świata, niezliczone godziny spędzone przed ekranami festiwalowych kin i sporo związanych z tym przeżyć i wspomnień. Sprawdźcie jakie pokazy w tym roku zapadły nam najbardziej w pamięć.
Malowany ptak reż. Václav Marhoul
Powstający przez 11 lat Malowany ptak to filmowa adaptacja kontrowersyjnej powieści Jerzego Kosińskiego skupiająca się na obrazie prymitywnej, wiejskiej części Wschodniej Europy w trakcie II wojny światowej. Tułający się od wioski do wioski samotny żydowski chłopiec walczy o przetrwanie – zderza się z głodem, brutalnością, okrutnymi aktami przemocy żołnierzy oraz chłopskimi przesądami. Doświadczenie wojny, przemocy, odrzucenia i braku miłości doszczętnie niszczą jego dusze i naznaczają jego tożsamość.
W przeprowadzonej po premierowymi seansie Warszawskiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego rozmowie Václav Marhoul bardzo mocno podkreślał inspiracje legendarnym radzieckim dramatem wojennym Idź i patrz – ostatnim filmem Elema Klimowa, po którym reżyser nie stworzył żadnego nowego twierdząc, że „wszystko co chciał osiągnąć w filmie już zrobił”. Bez wątpienia węgierski reżyser w Malowanym ptaku również osiągnął wiele, jego film jest wyjątkowym światowym dziełem, co między innymi potwierdził premierowy pokaz na festiwalu w Wenecji i siedmiominutowa owacja publiczności.
Mowa ptaków reż. Xawery Żuławski
O Andrzeju Żuławskim mówiło się, że był „chory na Polskę” – w swojej filmowej twórczości wielokrotnie poruszał zagadnienia związane z tożsamością narodową, co bardzo dobrze było widoczne między innymi w debiutanckiej Trzeciej części nocy, Diable czy Na srebrnym globie. Najnowszy film Xawerego Żuławskiego na podstawie pozostawionego mu przez ojca scenariusza wpisuje się w ten narodowy nurt. To przenikliwy obraz aktualnej, przesiąkniętej nacjonalizmem polskiej rzeczywistości – pełnej maszerujących na ulicach nacjonalistów, antysemickich haseł w szkołach, przemocy fizycznej, wzbudzanej przez księdza nienawiści w uczniach, degradacji inteligencji i dominacji chamstwa.
Mowa ptaków, czyli język wykluczonych przez agresywną większość i zepchnięty na margines bohaterów, którzy sprzeciwiają się zastanej rzeczywistości, w jakiej przyszło im żyć. Pełen energii stylistyczny rollercoaster, hołd dla ojca, w którym widać i słychać duchy jego kina – napad na bank z Narwanej miłości, plakaty Opętania i Szamanki czy muzykę Andrzeja Korzyńskiego.
Liberté reż. Albert Serra
Kataloński twórca jednych z najciekawszych filmów z nurtu slow cinema powraca z nowym, niezwykle kontrowersyjnym dziełem. Jego najnowszy film to – jak mówi sam Albert Serra – hołd dla nocy, ale nie jako pory dnia, a jej logiki zmieniającej ludzką percepcję i odrzucającej zasady moralne. Pełen seksualnej dekadencji film przedstawia grupę libertynów spotykających się nocą w lesie, by oddać się szczegółowo zaplanowanej wcześniej orgii, której najważniejszą wartością jest estetyka specyficznie przez jej członków rozumianej przyjemności.
Wszelkie prawa zostają porzucone, a granice przekroczone: różnice społeczne między uczestnikami zgrupowania zanikają, płeć przestaje mieć znaczenia, a jedyne co się liczy w tej mrocznej utopii jęków to zaspokojenie fantazji, pragnień i popędów. W Liberté Serra kontynuuje swoją dotychczasową wizję nawiązującą do początków kina i jego prymitywizmu – ograniczenie sztuki filmowej do rejestracji światła i ruchu na taśmie.
Lighthouse reż. Robert Eggers
Robert Eggers ponownie zabiera widzów do Nowej Anglii, tym razem na odległą skalistą wyspę u jej wybrzeży pod koniec XIX wieku. Najnowszy, wyróżniony na tegorocznym Cannes film Amerykanina to hipnotyczna opowieść o dwóch latarnikach mierzących się z odosobnieniem podczas wielkiego sztormu i tajemniczą siłą, która zdaje się panować na wyspie.
Wysublimowany klimat grozy tworzą w dziele Eggersa morskie legendy oraz przesądy, dynamiczna i gwałtowna relacja między wybitnie zagranymi postaciami przez Willema Dafoe i Roberta Pattinsona, huk rozbijających się o skały fal, ogłuszające echo latarni morskiej oraz niezliczone skrzypiące i stukające dźwięki. Enigmatyczna, czarno-biała podróż w mrok zapisana na 35-milimetrowej taśmie w kwadratowym formacie 19:16.
Szatańskie tango reż. Béla Tarr
Węgierski, czarno-biały film Béli Tarra obchodzi w tym roku dwudziestopięciolecie i z tej okazji jego odrestaurowaną wersję mogliśmy zobaczyć na tegorocznej edycji festiwalu Nowe Horyzonty oraz na specjalnych pokazach w wybranych kinach studyjnych w Polsce. W trakcie trwającego ponad osiem godzin seansu przenosimy się do odległej węgierskiej wioski w schyłkowej fazie komunizmu i poznajemy tkwiących w marazmie pracowników podupadającej spółdzielni rolniczej.
Nadzieją wyjścia z upadku i degrengolady zdaje się być wybawiciel Irimiás, który okazuje się być jednak oszustem. Wraz z upijającymi się palinką bohaterami przemierzamy kolejne piekielne kręgi zapomnianej prowincji i doświadczamy ich egzystencjalnej pustki. Szatańskie tango to wyjątkowe filmowe doświadczenie, metafizyczna opowieść o rozpaczy i nadziei opowiedziana w cyklicznej strukturze rozdziałów przypominających argentyński taniec – krok do przodu, krok do tyłu.
